Nunc agendum est subtilius. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit; Tamen a proposito, inquam, aberramus. Quo igitur, inquit, modo? Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. At iste non dolendi status non vocatur voluptas. Quod quidem iam fit etiam in Academia. At cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis.

Aut haec tibi, Torquate, sunt vituperanda aut patrocinium voluptatis repudiandum. Tollenda est atque extrahenda radicitus. Atqui pugnantibus et contrariis studiis consiliisque semper utens nihil quieti videre, nihil tranquilli potest. Audeo dicere, inquit. Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Sed haec nihil sane ad rem;

Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Age sane, inquam. Negabat igitur ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur; Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Dici enim nihil potest verius. Quae hic rei publicae vulnera inponebat, eadem ille sanabat. Quis istum dolorem timet? Sin autem eos non probabat, quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare? At iam decimum annum in spelunca iacet. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur.

Si longus, levis; Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis.

Eorum enim est haec querela, qui sibi cari sunt seseque diligunt. Tria genera bonorum; Quorum altera prosunt, nocent altera. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. Si longus, levis. Neutrum vero, inquit ille. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Eadem nunc mea adversum te oratio est. Quid de Pythagora?

Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria? Itaque fecimus. Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;

Nos commodius agimus. An potest, inquit ille, quicquam esse suavius quam nihil dolere? An vero, inquit, quisquam potest probare, quod perceptfum, quod. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Quae hic rei publicae vulnera inponebat, eadem ille sanabat.

Sapiens autem semper beatus est et est aliquando in dolore; Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Quae cum dixisset, finem ille. Duo Reges: constructio interrete.

Sed fac ista esse non inportuna; Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? Age, inquies, ista parva sunt. Quid iudicant sensus? Murenam te accusante defenderem. Et hanc quidem primam exigam a te operam, ut audias me quae a te dicta sunt refellentem. Uterque enim summo bono fruitur, id est voluptate. Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque ea sunt opiniones ac iudicia levitatis. Ex rebus enim timiditas, non ex vocabulis nascitur.

Dolor ergo, id est summum malum, metuetur semper, etiamsi non aderit; Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Qui enim existimabit posse se miserum esse beatus non erit. Inde sermone vario sex illa a Dipylo stadia confecimus. Duo Reges: constructio interrete.

Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Quo invento omnis ab eo quasi capite de summo bono et malo disputatio ducitur. Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Cum ageremus, inquit, vitae beatum et eundem supremum diem, scribebamus haec.

Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. Verum hoc idem saepe faciamus. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter.

Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? Et nemo nimium beatus est; Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur.

Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Non est igitur summum malum dolor. Peccata paria. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Que Manilium, ab iisque M. Et hercule-fatendum est enim, quod sentio -mirabilis est apud illos contextus rerum.

Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes. Illi enim inter se dissentiunt. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur.

Hunc ipsum Zenonis aiunt esse finem declarantem illud, quod a te dictum est, convenienter naturae vivere. Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere?

Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes; Iam enim adesse poterit. Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Pauca mutat vel plura sane; Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt.

Ea possunt paria non esse. Si id dicis, vicimus. Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. De hominibus dici non necesse est. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Summus dolor plures dies manere non potest?

Prioris generis est docilitas, memoria; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Et homini, qui ceteris animantibus plurimum praestat, praecipue a natura nihil datum esse dicemus? Hoc loco tenere se Triarius non potuit.

Omnis enim est natura diligens sui. Sed ad illum redeo. Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. Tenent mordicus. Sed haec nihil sane ad rem; Praeclare enim Plato: Beatum, cui etiam in senectute contigerit, ut sapientiam verasque opiniones assequi possit. Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Familiares nostros, credo, Sironem dicis et Philodemum, cum optimos viros, tum homines doctissimos.